SỐT CO GIẬT Ở TRẺ EM – CÁCH NHẬN BIẾT VÀ SƠ CỨU
BAN ĐẦU
I. Sốt co giật ở trẻ em
Sốt cao co giật ở trẻ em là tình trạng thường gặp trong giai đoạn từ 2 tháng tuổi đến 6 tuổi, nếu mới chỉ xảy ra đôi ba lần thì có thể đánh giá là lành tính, không để lại hậu quả lâu dài cho trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cũng không nên chủ quan bởi để tình trạng này tái diễn nhiều lần, trẻ có nguy cơ cao phát triển thành di chứng động kinh về sau rất khó kiểm soát. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, cách sơ cứu và phương pháp phòng ngừa sốt cao co giật trong bài viết sau để giúp trẻ hạn chế mọi rủi ro có thể xảy ra.
1. Sốt cao co giật ở trẻ em nhận biết như thế nào?
Trong cơn co giật do sốt, trẻ thường mất cảm giác, giật cả chân tay và toàn bộ cơ thể.Trường hợp ít phổ biến hơn, trẻ xuất hiện cơn co cứng hoặc co giật một phần cơ thể, chẳng hạn như một cánh tay hoặc một chân, hoặc bên phải hoặc chỉ bên trái. Hầu hết các cơn co giật do sốt kéo dài dưới 5 phút, một số trường hợp chỉ xảy ra trong vài giây, nhưng cũng có trẻ co giật kéo dài trên 15 phút, thậm chí hơn một tiếng.
Sốt cao co giật ở trẻ em thường kéo dài dưới 5 phút
2.Nguyên nhân gây sốt cao co giật ở trẻ em
Thông thường cơn co giật sẽ xuất hiện khi trẻ sốt cao từ 39 độ C, tuy nhiên cũng có trẻ co giật ngay khi mới chớm sốt. Nguyên nhân được cho là do não bộ của trẻ nhỏ chưa thực sự phát triển toàn diện, rất dễ bị kích thích bởi nhiệt độ cơ thể quá cao hoặc tốc độ tăng nhiệt nhanh.
Hầu hết cơn sốt cao co giật xảy ra trong thời gian trẻ bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, virus, chẳng hạn như khi bị viêm họng, viêm amidan hoặc viêm não, viêm màng não… Đôi khi nguy cơ co giật do sốt có thể tăng sau khi trẻ được tiêm một số chủng vaccin.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy có yếu tố di truyền ở những trẻ bị sốt cao co giật, tức là nếu thành viên trong gia đình từng có tiền sử bị co giật do sốt thì trẻ có nguy cơ cao gặp tình trạng này.
3. Sốt cao co giật ở trẻ em có nguy hiểm không?
Sốt cao co giật ở trẻ em nếu chỉ xảy ra một vài lần thường không để lại hậu quả lâu dài, tuy nhiên tình trạng này tái diễn thường xuyên có thể ảnh hưởng đến não bộ và gây nhiều biến chứng nguy hiểm như:
– Tổn thương não bộ: Co giật xảy ra do sự phóng điện quá mức, đột ngột của các nơron thần kinh, do đó nếu tái diễn nhiều lần nó có thể gây tổn hại tới các tế bào thần kinh, gây ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát suy nghĩ, cảm xúc và làm suy giảm trí nhớ nghiêm trọng.
– Động kinh: Số liệu thống kê cho thấy có tới 5% trẻ tiền sử sốt cao co giật tiến triển thành động kinh và tỉ lệ này tăng lên 2.5 lần nếu cơn co giật đầu tiên xuất hiện trước 12 tháng tuổi, tái diễn trên 3 lần hoặc tiền sử gia đình có người bị động kinh.
– Bệnh lý rối loạn hệ thần kinh: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ có tiền sử sốt cao co giật có nguy cơ cao mắc các rối loạn hệ thần kinh như: tăng động giảm chú ý, rối loạn tic,…
– Tai nạn gây chấn thương: Cơn co giật xảy ra đột ngột có thể khiến trẻ ngã ngất, nếu đó là những nơi nguy hiểm như cạnh giường, chân bàn, chân ghế hay bếp ga, lò sưởi,… trẻ sẽ rất dễ bị tổn thương, thậm chỉ là tử vong
4. Cần phải làm gì khi trẻ bị sốt cao co giật?
4.1 Hướng dẫn xử trí khi trẻ bị sốt cao
– Trẻ chỉ sốt nhẹ (<38 độ C): Nới bớt quần áo, chỉ để trẻ mặc những bộ đồ thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, không nên đắp chăn bởi có thể làm tăng thân nhiệt, đồng thời chú ý theo dõi nhiệt độ thường xuyên (1 tiếng đo 1 lần)
– Trẻ sốt khoảng 38 – 38.5 độ C: Dùng khăn ấm chườm khắp các vùng trán, lưng, bẹn nách… nhằm giúp trẻ nhanh hạ sốt hơn.
– Trẻ sốt từ 38.5 độc C trở lên: Cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt theo đúng liều lượng, cân nặng, mỗi liều cách nhau 4 – 6 giờ và không được dùng quá 6 liều/ngày. Nếu trẻ buồn nôn, hoặc ngủ li bì, bạn nên sử dụng viên đạn nhét hậu môn để hạ sốt cho trẻ.
Ngoài ra để giúp trẻ nhanh hạ sốt bạn có thể sử dụng một số cách dân gian như cho trẻ uống nước rau diếp cá, lá me đất, húng quế… hoặc đắp trán bằng các lát mỏng dưa chuột, khoai tây…
4.2. Sơ cứu khi trẻ bị co giật do sốt
Trong trường hợp trẻ bị sốt có kèm theo co giật, điều quan trọng nhất là cha mẹ nên giữ bình tĩnh và có thể xử trí theo cách sau:
– Đặt con nằm xuống giường hoặc ở một vị trí rộng rãi, kê gối mềm dưới đầu, bỏ hết những đồ vật cứng, sắc nhọn ra xa để tránh những va đập làm con bị thương trong khi cơn co giật xảy ra.
– Đặt nghiêng đầu con sang một bên để đờm dãi chảy ra ngoài, sau đó nới lỏng cổ áo cho con dễ thở.
– Để con co giật tự do, không nên giữ chặt vì có thể làm tổn thương các cơ, đồng thời không nên cho con ăn hay đặt bất cứ vật gì vào miệng trong lúc co giật vì có thể khiến tắc nghẽn đường thở.
– Ghi nhớ thời gian bắt đầu và kết thúc của cơn co giật. Ðây là điều quan trọng trong việc đánh giá độ nặng của sốt cao co giật. Nếu cơn co giật kéo dài trên 5 phút hoặc tái phát trên 2 cơn trong 24 giờ thì nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Sốt co giật tái lại nhiều lần làm tăng nguy cơ phát triển động kinh
4.3. Cách phòng ngừa di chứng động kinh ở trẻ sau sốt cao co giật
Xử trí khi trẻ có cơn sốt cao co giật chỉ là bước đầu, điều quan trọng hơn cả là phòng ngừa cơn co giật tái phát và hạn chế di chứng động kinh, để làm được điều này cha mẹ cần lưu ý:
4.4. Chăm sóc trẻ sau khi bị sốt cao co giật
– Sau khi sốt co giật trẻ sẽ rất mệt mỏi, do vậy bạn nên dành thời gian cho con được ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi thư giãn để nhanh hồi phục.
– Bổ sung dinh dưỡng cho trẻ bằng thực phẩm dễ tiêu, dạng lỏng như cháo, súp cá, gà, bò…
– Cho trẻ uống nhiều nước, bú nhiều hơn nếu chưa cai sữa, đồng thời có thể thay thế bằng các loại nước ép, sinh tố cam, bưởi, kiwi… bởi chúng giàu vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng, góp phần đẩy nhanh quá trình hồi phục của trẻ.
– Tăng cường rau, của, quả nhằm bổ sung vitamin, chất xơ giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, góp phần giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
– Xoa bóp nhẹ nhàng chân tay trẻ để giúp khí huyết lưu thông, giảm tình trạng mệt mỏi sau cơn.
Bên cạnh đó, bạn có thể lắng nghe chuyên gia chia sẻ về chăm sóc và phòng ngừa những biến chứng do sốt cao co giật ở trẻ trong video sau:
Lý giải nguyên nhân và hướng dẫn cách chăm sóc, phòng ngừa sốt cao co giật ở trẻ
4.5 Lưu ý sử dụng thuốc cho trẻ sốt cao co giật
– Với những trẻ có tiền sử sốt cao co giật, ở những lần sốt sau, hãy cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt ngay khi mới chớm sốt (37.5 – 38.2 độ C).
– Thuốc hạ sốt thường được sử dụng là acetaminophen (paracetamol), cha mẹ cần lưu ý dùng đúng liều 10 – 15 mg/kg/1 lần, 4 – 6 tiếng sau nếu trẻ vẫn sốt có thể sử dụng liều tiếp theo nhưng không được quá 6 liều/ngày.
– Sau khi trẻ bị sốt cao co giật, rất ít khi bác sĩ kê thuốc chống co giật (trừ trường hợp nghi ngờ trẻ đã tiến triển thành động kinh), bởi vì nguy cơ trẻ gặp tác dụng phụ sẽ cao hơn so với lợi ích mang lại.
5. Giải pháp từ thảo dược giúp phòng cơn co giật do sốt, hạn chế di chứng động kinh
Theo các chuyên gia, việc sử dụng thêm các thảo dược có tác dụng dụng làm dịu hệ thần kinh như Câu đằng, An tức hương… sẽ giúp trẻ hồi phục nhanh chóng hơn. Bên cạnh đó, các thảo dược này còn có tác dụng trấn an tâm thần, chống co giật, chính vì vậy đây cũng là một giải pháp hữu hiệu để phòng ngừa di chứng động kinh.
Hiện nay, bộ đôi thảo dược trên đã được nghiên cứu, kết hợp cùng các dưỡng chất bổ não GABA, Taurine, Magie, và được ứng trong sản phẩm có tên thương mại Cốm Egaruta, trở thành giải pháp đầu tiên và duy nhất giúp ngăn chặn cơn sốt cao co giật ở trẻ em và hạn chế di chứng động kinh hiệu quả, được nhiều chuyên gia, y bác
Ba mẹ có thể lắng nghe chia sẻ của chị Ka Nhèm tại video:
Hành trình cùng con trai vượt qua bệnh động kinh tăng động
Câu chuyện của bé trai con anh Bảo Gia (cư trú tại B23, cư xá xi măng Hà Tiên, đường 11, KP4, P Linh Xuân, Thủ Đức, TP HCM – 0945 557 959) dưới đây chính là một ví dụ điển hình về việc điều trị sốt co giật ở trẻ em để bạn đọc tham khảo:
Sốt cao co giật ở trẻ em có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ, do vậy ngay khi xuất hiện cơn sốt co giật đầu tiên cha mẹ nên cho trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và sớm thực hiện các biện pháp phòng ngừa như trong bài viết trên để giúp hạn chế tối đa mọi rủi ro có thể xảy ra.